Het HELLP syndroom is een onderdeel van een ernstige vorm van (wat vroeger werd genoemd) een zwangerschapsvergiftiging en waarvan de nieuwe naam pre-eclampsie is. De zwangerschapscomplicatie pre-eclampsie komt bij 3 op de 100 zwangerschappen voor. Het woord HELLP is een afkorting voor:
- H is hemolyse; betekent dat de rode bloedlichaampjes kapot gaan
- EL is ernstige lever functie stoornis; betekent dat de bloeduitslagen van de lever afwijkend zijn en aangeven dat de lever niet meer goed functioneert
- LP is lage bloedplaatjes; bloedplaatjes zitten evenals rode en witte bloedlichaampjes in het bloed en zorgen voor de stolling; als er te weinig zijn, dan geeft dat een stollingsstoornis
Bij een pre-eclampsie kunnen naast de HELLP syndroom afwijkingen, verder de volgende verschijnselen aanwezig zijn:
- (sterk) verhoogde bloeddruk
- eiwit in de urine
- hoofdpijn en sterretjes zien, tintelingen voelen in de vingers
- vocht vasthouden (oedeem)
- heftige reactie op het uitvoeren van de ‘kniepees reflex’
- knellend gevoel in de bovenbuik (maagstreek) door een verhoogde spanning bij de lever
- misselijkheid en braken
- ernstig ziek-gevoel
Wanneer er geen behandeling wordt gegeven, dan kan dit proces leiden tot de volgende escalatie, namelijk een eclampsie. De verschijnselen daarvan zijn:
- in coma raken
- zwangerschapsstuipen (insulten) met heftige trekkingen van armen en benen
- bijten op de eigen tong
- ineens urineverlies
Een eclampsie is een zeer ernstig situatie, die soms zelfs wel eens levensbedreigend voor moeder en kind kunnen zijn door bijkomende complicaties zoals een:
- hersenbloeding
- lever- en nierbeschadiging
- bloedstolligsproblemen
- loslating van de placenta waardoor zuurstof nood van het kind
De gevolgen hiervan kunnen dus zijn:
- zelden overlijden van de moeder
- nogal eens overlijden van het kind
Oorzaak
De oorzaak van pre-eclampsie is onbekend, maar wel is bekend dat de placenta een belangrijke rol speelt in het ontstaan ervan. De placenta ontwikkelt zich onvoldoende en daardoor is er o.a. onvoldoende transport door de placenta van zuurstof en voedingsstoffen naar het kind. De groei van het kind blijft daardoor achter. Verder komen er door het verminderde zuurstof transport stoffen vrij in de placenta die de moeder ziek maken door een soort ontsteking in de bloedvaten.
Omdat de preciese oorzaak van het ontstaan niet bekend is, is het dus onmogelijk deze te voorkomen.
Behandeling
De belangrijkste factor bij pre-eclampsie (Hellp syndroom) en eclampsie is de aanwezigheid van de placenta. Het is dan ook logisch dat beëindiging van de zwangerschap (o.a. verwijdering van de placenta) de beste oplossing is om het ziekteproces te behandelen.
Het behandelplan hangt in het algemeen van een aantal factoren af, zoals:
- de ernst van het ziekteproces (bloeddruk, laboratorium uitslagen)
- de duur van de zwangerschap (liefst zo ver mogelijk na de 28e week)
- de toestand van moeder en kind (hoofdpijn, pijn in de bovenbuik, ziek zijn gevoel, conditie kind)
Afhankelijk van al deze factoren kunnen de volgende beslissingen worden genomen:
- opname in het ziekenhuis
- toedienen van bloeddruk verlagende middelen
- toedienen (per infuus) van middelen die spierkrampen voorkomen
- toedienen van middelen om de longrijping van het kind te bevorderen
- bevalling op gang brengen (inleiding of keizersnede)
Complicaties
Complicaties bij de moeder zijn van tijdelijke aard, tenzij de meest ernstige complicatie optreedt die maar denkbaar is, namelijk overlijden.
Complicaties bij het kind kunnen, vooral wanneer het te vroeg wordt geboren, meer of minder ernstig zijn.
De kans dat eenzelfde pre-eclampsie in de volgende zwangerschap weer optreedt is ongeveer bij 25 van de 100 vrouwen die het gehad hebben. De ernst van de ziekte is in een volgende zwangerschap wel minder.